افزایش سرمایه چیست – انواع روش های افزایش سرمایه؟
2020-11-08
دریافت شماره شبای بانکی – دریافت شماره شبای تمام بانک ها
2020-11-18
نمایش همه

سرقفلی چیست؟ – تعریف سرقفلی و ماهیت سرقفلی در حسابداری

سرقفلی چیست؟ – تعریف سرقفلی و ماهیت سرقفلی در حسابداری

                                     

سرقفلی چیست؟

تعریف سرقفلی در حسابداری

انواع سرقفلی

 

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در حسابداری به عنوان سرقلی برخورده باشید و یا اینکه در یکی از محله های شهر و سر درب مغازه ای این جمله را دیده باشید : سرقفلی این مغازه (یا سرقفلی این مکان) به فروش میرسد

 

 

 

اما سوال اینجاست که سرقفلی چیست و چطور محاسبه میشود و در حسابداری چه نوع تعریف و ماهیتی دارد

 

تعریف سرقفلی را با چند مثال بیان میکنیم

 

1)سرقفلی واحدهای تجاری(حق کسب و پیشه): فرض کنید شما مغازه ای را به مدت سه سال اجاره کرده اید و در آنجا مشغول به فعالیت بوده اید و در طی این سه سال توانسته اید شهرت خوبی بدست بیاورید

و به کسب و کار خود رونق بدهید یا به زبان ساده تر اسم مغازه شما سر زبان ها افتاده و همه مغازه شما را میشناسند

حالا فرض کنید موجر یا همان که مالک اصلی مغازه میخواهد که قرارداد اجاره را با شما تمدید نکند و شما مجبور هستید که نقل مکان کنید اما تکلیف این همه زحمت که کشیده شده و مشتریانی که شما را میشناسند چه میشود؟

پس اگر شما مغازه را تخلیه کنید مسلما دچار ضرر و زیان میشوید و اگر مالک مغازه کسب و کار شما را در همان ملک ادامه دهد در اصل از یک لقمه حاضر و آماده استفاده کرده و تمام زحمت های شما به نفع ایشان تمام میشود

حالا به این نوع شهرتی که شما ایجاد کرده اید سرقفلی( یا همان حق کسب و پیشه ) میگویند یعنی حقی است که متعلق به صاحب کسب و کار میباشد

قانونگذار برای حمایت از کسب و کارها در اینجا حقی را برای مستاجر یا همان صاحب کسب و کار ایجاد کرده است که مالکیت این حق کسب و پیشه یا همان سرقفلی با مستاجر است

یعنی اگر مالک بخواهد قرارداد را تمدید نکند قانون به او این اجازه را نخواهد داد و او باید مبلغی را به شما بپردازد و این سرقفلی را از شما بخرد

 

 

 

 

سوال : آیا خریدار سرقفلی میتواند ملک را به شخص دیگری اجاره دهد؟

 

براساس ماده ۴۷۴ قانون مدنی
مستاجر می‌تواند عین‌ مستاجره را به دیگری اجاره دهد، مگر این که در عقد اجاره خلاف آن شرط شده باشد
براساس این قانون می‌توان گفت که مستاجر می‌تواند ملک را به هر کس دیگری اجاره دهد، مگر این‌که آن‌ها در قرارداد اجاره حق واگذاری به غیر سلب شده باشد
در قراردادهایی که قبل از سال ۷۶ عقد شده‌اند، مستاجر حق انتقال به غیر ندارد. مگر این‌که در قرارداد ذکر گردد که مستاجر هیچ‌گونه محدودیتی در این مورد ندارد

در چه شرایطی مالک می‌تواند از مستاجر تقاضای تخلیه داشته باشد؟

 

در اجاره‌نامه‌های مرتبط با قانون سال ۵۶
مستاجر تا هر زمان که بخواهد می‌تواند ملک را در اجاره خود نگه دارد و اگر مالک به یکی از سه دلیل زیر بخواهد قرارداد را به اتمام برساند، باید مبلغی تحت عنوان حق کسب و پیشه یا تجارت به مستاجر بپردازد
 اگر مالک بخواهد ملک را تخریب یا بازسازی کند
 اگر مالک بخواهد از آن ملک برای سکونت خودش یا خویشاوندان نزدیکش استفاده کند
 اگر مالک برای شغل خود به آن ملک نیاز داشته باشد

اما در قوانین بعد از سال ۷۶ شرایط اندکی تفاوت کرده است
اگر مستاجر بدون پرداخت هزینه سرقفلی، مغازه را اجاره کرده باشد، می‌تواند تقاضای تخلیه داشته باشد. بدین ترتیب، مستاجر می‌تواند حق کسب و پیشه خود را با خود به مغازه دیگری ببرد و مالک در این زمینه حقی ندارد

اما اگر مالک بخواهد حق کسب و پیشه را هم داشته باشد، باید هزینه‌ای به مستاجر بپردازد
اگر مستاجر در ابتدای کار هزینه سرقفلی پرداخت کرده باشد، مالک اگر تقاضای تخلیه داشته باشد، می‌بایست حق سرقفلی را بر مبنای قیمت روز حساب کرده و به مستاجر بپردازد

مالک تا زمانی که تمامی حقوق مستأجر را پرداخت نکند، نمی‌تواند ملک را دوباره اجاره دهد

 

2)سرقفلی در حسابداری

 

 

سرقفلی در حسابداری به عنوان یک دارایی شناخته میشود

باتوجه به اینکه این نوع دارایی مشهود نیست یعنی قابل مشاهده و لمس نمیباشد پس جزء دارائیهای نامشهود محسوب میشود و مانند سایر دارائیهای دیگر ماهیت آن بدهکار است

 

به مثال زیر توجه کنید

مثال : فرض کنید شما میخواهید کل شرکت کوکا کولا را بخرید،تمام دارائیهای شرکت کوکاکولا از جمله کارخانه،ماشین آلات، تجهیزات، اجناس تولید شده(مثل نوشدینی ها مانند نوشابه) ، مواد خام و کل دارائیها و بدهی های شرکت کوکاکولا را به نرخ روز محاسبه کرده اید و مثلا ارزش آن 1/000/000/000 تومان (یک میلیارد تومان) است

اما مالک حاضر نیست با این مبلغ به فروش برساند و با توجه به اسم و رسم و برند کوکاکولا که در جهان شناخته شده است ارزش آن را 1/500/000/000تومان ( یک میلیاردو پانصد میلیون تومان) قرار داده است

اگر شما با این مبلغ به توافق برسید و شرکت کوکاکولا را بخرید زمانی که میخواهید آن را در دفاتر حسابداری خود ثبت کنید با مشکل عدم توازن روبه رو میشوید.یعنی 1 میلیارد تومان دارایی خریده اید اما یک میلیاردو پانصد میلیون تومان پرداخت کرده اید.این پانصد میلیون چه میشود؟

در اینجا ارزش برند و شهرت کوکاکولا است که باعث این افزایش قیمت شده و با توافق طرفین 500 میلیون تومان ارزشگذاری شده است پس یک دارایی به مبلغ 500 میلیون تومان تحت عنوان سرقفلی به دارائیهای شما اضافه میشود

به عنوان مثال به ثبت حسابداری زیر که به زبان ساده بیان شده است توجه کنید

 

فرض کنیم در زمان خرید خالص دارایی های آن1/000/000/000تومان بوده است( ارزش دارائیهای کوکاکولا 1/200/000/000 تومان و ارزش بدهی های روز شرکت 200/000/000 تومان بوده) و ما آن را 1/500/000/000 تومان خریده ایم

 

خالص دارایی های(حقوق صاحبان سهام)  =   بدهیها  –   دارائیها

 

 

1/000/000/000     =    200/000/000     –      1/200/000/000

 

ثبت حسابداری : به صورت زیر ثبت میشود

 

دارائیهای کوکاکولا(بدهکار)         1/200/000/000

سرقفلی (بدهکار)                     500/000/000

                 بدهیهای کوکاکولا(بستانکار)       200/000/000

                 بانک(بستانکار)                           1/500/000/000    ( مبلغی که ما پرداخت کرده ایم)

 

 

باتوجه به اینکه مبلغ سمت بدهکار و بستانکار تراز نمیباشد مبلغی تحت عنوان سرقفلی ایجاد میشود و مابه التفاوتی که بیشتر پرداخت کرده ایم را تحت عنوان سرقفلی ثبت میکنیم

اما شاید برای شما سوال پیش بیاید که اگر شرکت را کمتر از ارزش واقعی خریدیم چه؟ آیا سرقفلی منفی هم داریم؟

 

بله.بالعکس مثال فوق اگر شرکتی را خریدیم که ارزش آن مثلا 100/000/000 تومان بود و به خاطر بد نامی و عدم شهرت آن شرکت و نامناسب بودن بازار تولیدات آن شرکت توافق کردیم که  80/000/000 تومان پرداخت کنیم در اصل 20/000/000 تومان سرقفلی منفی داریم که بالعکس مثال فوق که یک دارائی تحت عنوان سرقفلی ایجاد میشد مبلغ  20/000/000 تومان که کمتر از ارزش واقعی آن شرکت پرداخت کرده ایم را به نسبت ارزش دارائیهای شرکتی که خریده ایم از کل دارائیهای غیر پولی کسر میکنیم، یعنی ارزش دارائیها به مبلغی کمتر از ارزش واقعی در دفاتر ثبت میشود

 

 

حسابدار مارکت را در اینستاگرام دنبال کنید – کلیک کنید

 

 

فیلم های آموزشی تمام نرم افزارهای حسابداری – کلیک کنید

 

1 دیدگاه

  1. ناشناس گفت:

    خیلی خوب توضیح دادین ولی ای کاش مثال آخری که راجب سرقفلی منفی زدین واضح تر بیانش میکردین

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *