منظور از اندوخته در حسابداری چیست؟

 

اندوخته بخشی از سود خالص هر شرکت است که به دلیل الزامات قانونی، تصمیمات هیئت مدیره یا مجامع عمومی شرکتها، برنامه های توسعه شرکت و … کنار گذاشته میشود.

با کنار گذاشتن سود خالص عملا سود قابل تقسیم کمتری بین سهامداران توزیع میشود.

و جلوی خروج منابع از شرکت گرفته میشود و باعث می‌گردد طلبکاران اطمینان بیشتری به وصول مطالبات خود داشته باشند.

برای درک بهتر اندوخته، تعریف سود خالص و سود قابل تقسیم را که در قانون تجارت کشور وجود دارد مشاهده میکنید

 

تعریف سود خالص (ماده ۲۳۷ قانون تجارت)

 سودخالص شرکت در هر سال مالی عبارتست ازدرآمدحاصل در همان سال مالی منهای کلیه هزینه هاو استهلاکات وذخیره ها

 

تعریف سود قابل تقسیم (ماده ۲۳۹ قانون تجارت)

سودقابل تقسیم عبارتست ازسودخالص سال مالی شرکت منهای زیانهای سالهای مالی قبل واندوخته قانونی مذکوره در ماده ۲۳۸وسایر اندوخته های اختیاری بعلاوه سودقابل تقسیم سالهای قبل که تقسیم نشده است

انواع اندوخته ها

اندوخته ها به طور کلی به دو دسته اجباری و اختیاری تقسیم میشوند.اندوخته اجباری اندوخته ای است که بر اساس الزام قانون تجارت باید در نظر گرفته شود و درنظر نگرفتن آن غیر قانونی است

اما در نطر گرفتن سایر اندوخته ها فارغ از اینکه چه نوع اندوخته ای هستند اجبار و الزام قانونی ندارد و افراد با تصمیم یا اختیارات خود آن را درنظر میگیرند.درنظر نگرفتن این نوع اندوخته ها مشکل قانونی ایجاد نمیکند

اندوخته اجباری

تنها اندوخته ای که در این دسته قرار میگیرد اندوخته قانونی است.دلیل اجباری بودن این نوع اندوخته ذکر آن در ماده 140 قانون تجارت کشور است

بر اساس ماده ۱۴۰ قانون تجارت هیئت مدیره مکلف است هرسال یک بیستم از سودخالص شرکت (5درصد) را تا زمانی که مبلغ اندوخته به یک دهم سرمایه شرکت (10 درصد)  برسد بعنوان اندوخته قانونی درنظر بگیرد. مواردی که باید در مورد اندوخته قانونی در نظر گرفته شود به شرح زیر است

الف- در نظر گرفتن اندوخته قانونی در صورت وجود سود خالص اجباری است

ب- پس از اینکه مبلغ اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه شرکت (۱۰%) رسید در نظر گرفتن آن اختیاری است

پ- در صورت افزایش سرمایه شرکت، باید تا رسیدن مقدار اندوخته به ۱۰% سرمایه جدید، اندوخته قانونی در هر سال در نظر گرفته شود

ت- انتقال اندوخته قانونی به سرمایه ممنوع است

ث- هر تصمیمی که بر خلاف ماده ۱۴۰ قانون تجارت گرفته شود باطل است

ج- در قانون محدودیتی بابت زمینه مصرف اندوخته قانونی وجود ندارد و شرکت میتواند برای فعالیت های متفاوتی از آن استفاده کند

 اندوخته های اختیاری

تمام اندوخته های دیگر به دلیل اینکه اجبار و الزام قانونی برای درنظر گرفتن آن وجود ندارد و فقط بر اساس تصمیمات اشخاص در نظر گرفته میشود در این گروه قرار میگیرد.البته ممکن است این تقسیم بندی در منابع دیگر وجود نداشته باشد.برخی از مهمترین اندوخته هایی که وجود دارد به شرح ذیل است

الف – اندوخته احتیاطی : این نوع اندوخته با پیش بینی موارد احتمالی در آینده کنار گذاشته میشود.این اندوخته محدودیتی مشخصی ندارد و مجمع عمومی شرکت میتواند مقدار آن را تعیین کند

ب – اندوخته توسعه و تکمیل : این اندوخته با هدف گسترش فعالیت های شرکت ها درنظر گرفته میشود.مواردی مانند خرید تجهیزات تولید و …. را میتوان از اهداف کنار گذاشتن این نوع اندوخته در نظر گرفت

ث- سایر انواع اندوخته: اندوخته‎های دیگری هم وجود دارند که بعضی از شرکت‎ها آنها را درصورت تمایل در نظر می‎گیرند.